Tiêu chuẩn thiết kế bệnh viện bản vẽ tham khảo

Trong bối cảnh ngành y tế không ngừng đổi mới, thiết kế bệnh viện hiện đại, tối ưu công năng và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế ngày càng đóng vai trò then chốt. Hãy cùng XRF Việt Nam khám phá những giải pháp thiết kế vượt trội qua bài viết dưới đây.

 

Thiết kế bệnh viện là gì?

Thiết kế bệnh viện là một chuyên ngành đặc thù, phức tạp bậc nhất trong lĩnh vực xây dựng dân dụng. Đến nay vẫn chưa có chương trình đào tạo riêng tại Việt Nam. Trước đây, cái nôi của ngành này là Xưởng thiết kế khách sạn và BV thuộc Viện thiết kế nhà ở và công trình công cộng – Bộ Xây dựng. Các kiến trúc sư kỳ cựu đã góp phần hình thành nền tảng cho thế hệ kế cận thông qua quá trình truyền nghề trực tiếp và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn.

Bệnh viện – tổ hợp kiến trúc đa chức năng

Khác với các công trình dân dụng, bệnh viện là tổ hợp đa chức năng gồm khu ở, khách sạn, hành chính, nghiên cứu, kỹ thuật nghiệp vụ... Trong đó, khu kỹ thuật được ví như "trái tim" của bệnh viện, tích hợp nhiều công nghệ hiện đại như CT, MRI, điều trị bằng tế bào gốc... Do đó, kiến trúc sư cần có kiến thức chuyên sâu về thiết bị y tế để sắp xếp không gian một cách hợp lý và hiệu quả.

Cơ sở pháp lý và tiêu chuẩn thiết kế bệnh viện

Nguyên lý thiết kế bệnh viện dựa trên các bộ tiêu chuẩn thiết kế chuyên khoa, bắt đầu từ TCVN 4470:1995 và được cập nhật qua nhiều năm (1996, 2007, 2010, 2012…). Các tiêu chuẩn này quy định rõ quy mô khu đất (tối thiểu 1 ha), diện tích sàn xây dựng (70–120 m²/giường), được phân loại theo cấp độ bệnh viện (huyện, khu vực, trung ương).

Không có mô hình bệnh viện cố định

Một đặc thù trong thiết kế bệnh viện là không có mô hình nào hoàn toàn giống nhau. Dù tuân theo các nguyên tắc chung, mỗi công trình cần được điều chỉnh linh hoạt theo yêu cầu cụ thể của chủ đầu tư và các cơ quan quản lý. Công việc đầu tiên là quy hoạch tổng mặt bằng, đảm bảo các tiêu chuẩn về mật độ xây dựng, cây xanh, phân khu chức năng rõ ràng. Đồng thời, tuân thủ quy định về khoảng cách ly, an toàn bức xạ, phòng cháy chữa cháy...

Xu hướng thiết kế hiện đại: Bệnh viện – công viên, bệnh viện – khách sạn

Mô hình thiết kế bệnh viện hiện nay hướng đến việc tích hợp không gian xanh, thân thiện như bệnh viện – công viên, bệnh viện – khách sạn. Kiến trúc sư cần hiểu sâu quy trình vận hành bệnh viện, khảo sát thực tế và lắng nghe ý kiến từ đội ngũ y bác sĩ để đưa ra giải pháp thiết kế tối ưu, đặc biệt tại những khu vực nhạy cảm như phòng mổ – nơi yêu cầu cao về công năng và kiểm soát môi trường.

Tiêu chuẩn an toàn và kỹ thuật trong thiết kế

Thiết kế bệnh viện đẹp không chỉ dừng lại ở hình thức mà phải đảm bảo các tiêu chuẩn khắt khe như: phòng cháy chữa cháy, hệ thống thông gió, xử lý chất thải y tế, kiểm soát nhiễm khuẩn, an toàn bức xạ... Điều này đòi hỏi kiến trúc sư không chỉ có kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn phải tích lũy nhiều kinh nghiệm thực tế, đặc biệt trong các dự án y tế.

Bài toán kinh tế và giải pháp đầu tư hiệu quả

Một yếu tố quan trọng không kém là tổng mức đầu tư. Thiết kế hiệu quả phải tối ưu chi phí xây dựng và vận hành, dễ dàng mở rộng hoặc nâng cấp trong tương lai. Ngoài ra, cần xây dựng lộ trình đầu tư theo giai đoạn, phù hợp với nguồn lực tài chính của chủ đầu tư mà vẫn đảm bảo tính hoàn chỉnh và hiệu quả trong từng bước triển khai.

Tiêu chuẩn thiết kế bệnh viện chuyên khoa

 

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4470:2012 được áp dụng cho quy mô bệnh viện đa khoa. Với các bệnh viện đa khoa có quy mô từ 500 giường trở lên, nếu có những yêu cầu đặc thù, các nội dung này cần được thể hiện rõ ràng trong hồ sơ dự án đầu tư xây dựng. Ngoài ra, phải được cơ quan có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Tiêu chuẩn TCVN 4470:2012 về thiết kế bệnh viện đa khoa được xây dựng dựa trên cơ sở viện dẫn và kết hợp nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan, bao gồm:

• TCVN 2622: Yêu cầu thiết kế về phòng cháy, chữa cháy cho các công trình xây dựng;

• TCVN 4474: Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống thoát nước trong nhà;

• TCVN 4513: Hướng dẫn thiết kế hệ thống cấp nước bên trong công trình;

• TCVN 5502:2003: Quy định chất lượng nước dùng cho sinh hoạt;

• TCVN 5687:2010: Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống thông gió và điều hòa không khí;

• TCVN 6160: Yêu cầu thiết kế về phòng cháy chữa cháy đối với nhà cao tầng;

• TCVN 6561: Quy định về an toàn bức xạ ion hóa tại các cơ sở sử dụng X-quang trong y tế;

• TCVN 6869: Các quy định chung về an toàn bức xạ trong chiếu xạ y tế;

• TCVN 6772: Giới hạn ô nhiễm cho phép đối với nước thải sinh hoạt;

• TCVN 7382: Tiêu chuẩn xả thải đối với nước thải bệnh viện;

• TCVN 9385: Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống chống sét trong công trình xây dựng;

• TCXDVN 264: Nguyên tắc thiết kế nhà và công trình nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận và sử dụng cho người khuyết tật.

Lưu ý thiết kế bệnh viện đa khoa

1. Tối ưu hiệu quả và tiết kiệm chi phí

Để nâng cao hiệu quả vận hành và giảm thiểu chi phí đầu tư, bệnh viện cần được thiết kế hợp lý, trong đó:

• Giảm thiểu quãng đường di chuyển giữa các khu vực thường xuyên sử dụng, giúp tăng hiệu suất làm việc của nhân viên y tế;

• Tăng cường khả năng giám sát và theo dõi bệnh nhân thông qua cách bố trí không gian hợp lý;

• Phân chia khu chức năng khoa học, thuận tiện cho di chuyển và vận hành;

• Trang bị hệ thống thang máy, khí y tế, xe đẩy bệnh nhân, băng chuyền... theo tiêu chuẩn chuyên ngành;

• Gộp các chức năng ngoại trú có tính tương đồng nhằm tăng tính hiệu quả trong vận hành;

• Sắp xếp các khu vực có yêu cầu kỹ thuật giống nhau gần nhau để tiết kiệm chi phí đầu tư hệ thống;

• Cân nhắc kỹ lưỡng vị trí các khu vực như phòng mổ để đảm bảo an toàn và hạn chế lây nhiễm chéo.

2. Tính linh hoạt và khả năng mở rộng

Thiết kế bệnh viện cần có khả năng thích ứng với sự thay đổi trong mô hình điều trị và quy mô hoạt động:

• Bố trí không gian phù hợp với định hướng quy hoạch, dễ dàng điều chỉnh khi cần thiết;

• Ưu tiên thiết kế không gian đa năng, dễ chuyển đổi công năng;

• Lắp đặt hệ thống cơ điện dễ bảo trì, nâng cấp hoặc thay đổi;

• Sử dụng hệ thống quản lý tập trung (như hệ thống VA) để điều phối khí, điện, nước;

• Phân định rõ các khu vực chức năng như hành chính, phòng xét nghiệm, tạo điều kiện mở rộng hoặc điều chỉnh khi có yêu cầu mới.

3. Tạo môi trường trị liệu tích cực

Tâm lý người bệnh đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị, do đó môi trường bệnh viện cần được thiết kế thân thiện, dễ chịu:

• Nội thất phòng bệnh cần tạo cảm giác thoải mái, giảm căng thẳng;

• Không gian xanh, ánh sáng tự nhiên và yếu tố thẩm mỹ góp phần cải thiện trải nghiệm điều trị;

• Thiết kế tổng thể cần hướng đến mục tiêu phát triển bệnh viện toàn diện. Không chỉ là nơi khám chữa bệnh mà còn là không gian chăm sóc và hồi phục sức khỏe.

Yêu cầu về khu đất trong tiêu chuẩn thiết kế bệnh viện đa khoa

 

 

Theo Mục 5 trong Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4470:2012, các yêu cầu đối với khu đất xây dựng bệnh viện và quy hoạch tổng mặt bằng được quy định như sau:

1. Yêu cầu về vị trí và điều kiện khu đất xây dựng

Khu đất dự kiến xây dựng bệnh viện cần nằm trong phạm vi quy hoạch đã được phê duyệt. Đảm bảo tiếp cận thuận lợi với hệ thống giao thông và có tiềm năng mở rộng đáp ứng nhu cầu phát triển lâu dài. Vị trí xây dựng bệnh viện cần đảm bảo môi trường sạch sẽ, thoáng đãng, yên tĩnh và không bị tác động bởi các nguồn ô nhiễm. Bên cạnh đó, cần tuân thủ đúng các phân khu chức năng đã được xác định trong quy hoạch tổng thể của khu vực đô thị nơi bệnh viện được xây dựng.

2. Yêu cầu về quy mô và diện tích

Các quy định về chỉ tiêu diện tích đất và diện tích sàn xây dựng được tính dựa trên số lượng giường bệnh như sau:

Số lượng giường bệnh	Diện tích sàn xây dựng trung bình (m²/giường)	Diện tích khu đất (ha)
Trên 500 giường	Từ 80 đến 90	4,0

Lưu ý bổ sung:

Phần diện tích khu đất nêu trên không bao gồm các công trình phục vụ đời sống cho cán bộ, nhân viên như nhà ở hay tiện ích công cộng. Các hạng mục này cần được bố trí bên ngoài khuôn viên xây dựng bệnh viện.

Đối với những bệnh viện trong đô thị không có đủ diện tích đất như quy định, có thể áp dụng mô hình thiết kế hợp khối, cao tầng. Tuy nhiên, việc tổ chức không gian phải đảm bảo phù hợp với quy trình hoạt động và dây chuyền công năng của bệnh viện.

Tại sao nên chọn đơn vị tư vấn thiết kế bệnh viện chuyên nghiệp

Xây dựng bệnh viện không chỉ đơn giản là xây dựng một công trình, mà còn là việc tạo ra một môi trường y tế an toàn, tiện nghi và hiện đại. Vì vậy, sử dụng dịch vụ tư vấn xây dựng là lựa chọn cần thiết.

 

1. Chuyên môn cao

Đội ngũ tư vấn thiết kế bệnh viện đa khoa gồm các kỹ sư giàu kinh nghiệm, kiến trúc sư nắm vững tiêu chuẩn. Họ đưa ra các phương án thiết kế tối ưu, phù hợp với đặc thù địa phương và mục tiêu sử dụng.

2. Tiết kiệm chi phí & thời gian

Các đơn vị tư vấn sẽ giúp xây dựng kế hoạch chi tiết, chọn lựa vật liệu phù hợp và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thi công.  Từ đó giảm chi phí phát sinh và đẩy nhanh tiến độ.

3. Đảm bảo chất lượng

• Quy trình thi công được kiểm tra chặt chẽ nhằm đảm bảo đúng kỹ thuật và tiêu chuẩn thiết kế.

• Vật liệu được chọn lựa cẩn thận, chỉ sử dụng các loại vật tư đạt tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo độ bền, an toàn và vệ sinh cho công trình.

• Toàn bộ công trình sẽ được thi công đúng theo các quy định về xây dựng, an toàn phòng cháy chữa cháy và môi trường.

4. Không gian trị liệu hiệu quả

• Các khu vực chức năng được bố trí khoa học, tạo điều kiện cho môi trường vô trùng.

• Bệnh viện không chỉ phục vụ điều trị mà còn hỗ trợ bệnh nhân nghỉ dưỡng với khu sinh hoạt chung, mảng xanh, không gian thư giãn.

• Mọi thiết kế đều hướng đến sự an toàn cho bệnh nhân, nhân viên y tế và thân nhân.

5. Dịch vụ bảo hành và bảo trì

• Bảo hành công trình dài hạn nhằm đảm bảo hiệu quả vận hành.

• Hỗ trợ bảo trì định kỳ để nâng cao tuổi thọ sử dụng.

Liên hệ ngay với XRF Việt Nam để được tư vấn và hỗ trợ tiêu chuẩn thiết kế bệnh viện đa khoa 300 giường, 500 giường hoặc tùy theo yêu cầu nhé!

Có thể xem thêm: 

Bản vẽ nhà xưởng nhỏ đơn giản tham khảo

Bản vẽ thiết kế nhà xưởng công nghiệp các loại

CÔNG TY TNHH Tư vấn xây dựng XRF-Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 10, tòa nhà RCC 33 Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội

Hotline: 0988 431 399

Email: info.xrf@gmail.com

Fanpage: XRF - Việt Nam